Artrose is een heel belangrijke reden waarom patiënten de chiropractor consulteren.
Artrose kan elk gewricht aantasten. Zowel de gewrichten in de rug, de nek, de knie, de heup, de voet, de duim als de vingergewrichtjes, het kaakgewricht, enz. Sommige gewrichten zullen sneller geconfronteerd worden met artrose dan andere (bv. de onderrug en de knie).
Artrose wordt ook wel degeneratie of slijtage genoemd. Het omvat een beschadiging van het gewricht ten gevolge van een normaal of versneld verouderingsproces. Bij artrose is er een afsterven van het kraakbeen van het gewricht. Het kraakbeen is een heel stevig/ hard bindweefsel dat het onder- of bovenliggend “zachter” bot moet beschermen tegen grote krachten. Ook de vloeistof (een soort smeermiddel) die aanwezig is in het gewricht om vlotte bewegingen mogelijk te maken, zal veranderingen ondergaan. Door deze nefaste veranderingen kan het gewricht minder goed schokken opvangen. De belasting, de druk op het bot verhoogt en als reactie hierop zal het bot vervormen. Het zal proberen om nieuw bot aan te maken in de hoop het contactoppervlak te vergroten en zo de druk meer te verspreiden. Dergelijke aanmaak van nieuw bot wordt vaak gezien onder de vorm van papegaaienbekken (osteofyten).
Illustratie: osteofyten (papegaaienbekken) bij artrose
De klachten die gepaard gaan met artrose zijn: pijn, stijfheid, ochtendstramheid, moeite met stappen of rechtkomen uit de zetel, startpijn, pijn bij extra belasting, ontsteking, enz. De oorzaken van versnelde artrose zijn veelvuldig, maar in veel gevallen is het te wijten aan een verstoorde motoriek.
- a) verstoorde spierspanning
- b) verstoorde mechaniek van de gewrichten na trauma.
Een trauma, overbelasting, verstuikingen, valpartijen veroorzaken schade aan het gewrichtskapsel, het bot of de ligamenten. De herstelfase (ontstekingen en pijnen) van dergelijke schade duurt meestal een zestal weken. Nadien blijft vaak – al dan niet merkbaar – een bepaalde graad van stijfheid over. Dit wordt veroorzaakt door littekenweefsel dat minder elastisch is dan het oorspronkelijke weefsel. De verminderde beweeglijkheid van het gewricht (tengevolge van deze littekenvorming) zal vermoedelijk een invloed hebben op de bevoorrading van voeding naar het kraakbeen. Het kraakbeen zal pijnloos afslijten. Men kan dit vaststellen aan krakende of klikkende geluiden die optreden bij bewegingen van het gewricht. Het lijkt of er zand tussen zit. Dit verschijnsel noemt men crepitus of crepitatie.
Illustratie: artrose in de lage rug met modic changes
De manipulatieve technieken kunnen de mechaniek van het gewricht herstellen en zo dit versneld artrotisch proces remmen (Poulsen et al 2013). Langzamerhand nemen de pijnen en de beperkingen af. Enkel in de hoogste graad van artrose kan de chiropractor geen hulp meer bieden. In die fase is namelijk het grootste deel van het kraakbeen verdwenen. Hier worden de pijnen voornamelijk veroorzaakt door breuken of scheuren in het bot. In sommige situaties zal een prothese de enige oplossing zijn.
Voor meer uitleg zie ook artrose van de heup, artrose van de knie
Bij reumatische (inflammatoire) ziekten worden gewrichten door het lichaams eigen afweersysteem aangevallen en beschadigd. Gewrichten zwellen en doen pijn; elke beweging is moeilijk. Aanvallen gebeuren plots en meestal zonder aanleiding. Voor de meeste reumatische ziekten is er geen genezing mogelijk. Met deze aandoening gaat men bij de reumatoloog die de ontsteking gaat dempen met het toedienen van onstekingsremmers.
Reuma-opstoten beschadigen de bindweefsels van gewrichten. Na een opstoot zal het aangetast gewricht minder goed functioneren, minder beweeglijk zijn. Daardoor zal het gewricht sneller verslijten. Om dit laatste zoveel mogelijk tegen te gaan is het aan te raden, om via manipulatieve technieken uitgevoerd door een chiropractor, de beweeglijkheid van het gewricht zo optimaal mogelijk te houden.
Poulsen E, Hartvigsen J, Christensen HW, Roos EM, Vach W, Overgaard S. Patient education with or without manual therapy compared to a control group in patients with osteoarthritis of the hip. A proof-of-principle three-arm parallel group randomized clinical trial. Osteoarthritis Cartilage. 2013; 21(10): 1494-503.
